107 keer anders.

Vorig jaar waren vele ogen gericht op Ricardo Semler. Hij was in Nederland en hield een seminar over zijn manier van ondernemen. Ook Jos de Blok van Buurtzorg staat regelmatig in de belangstelling. En er zijn nog meer initiatieven die aantonen dat het ook anders kan.
 
Geluk en mazzel.
Veel gehoorde kritiek op Semler is dat hij geluk heeft gehad en dat hij zo’n goed lopend bedrijf heeft. En dat de mensen in zijn bedrijf zo betrokken zijn bij zijn onderneming. Hetzelfde geldt voor Jos de Blok: onlangs zei een directeur van een zorginstelling dat Jos zo’n mazzel heeft gehad omdat hij zijn bedrijf van onderaf aan kon opzetten én de steun van staatssecretaris van Rhijn had gekregen. Is het geluk of mazzel? Semler en de Blok zijn beide in een avontuur gestapt waarvan zij de afloop niet kenden, sterker, dat volledig indruiste tegen de klassieke manier van ondernemen. Zij hadden en hebben een duidelijke ‘why’ en een helder doel en daar zijn ze uiterst congruent in gebleven, reden waarom ze zo succesvol zijn.
   
Voorbeeld.
Op 6 februari heeft het kabinet, op voordracht van minister Bussemaker van OCW besloten om de vaste boekenprijs nog vier jaar lang aan te houden. Bussemaker geeft hiervoor allerlei argumenten en als je wilt weten waarom, klik dan hier. Maar dat het ook anders kan toont een kleine ondernemer uit het westen van het land aan. Samen met een partner in Drenthe richt hij een VOF op met als doel boeken te schrijven. Hij verzamelt een aantal vrienden en bekenden om zich heen en zie daar, twee jaar geleden verschijnt het eerste boek. Echter, dit is verschenen bij een ‘echte’ uitgever en dus zit hij vast aan de vaste boekenprijs. Onze vriend besluit het vervolgens over een andere boeg te gooien en gaat de boeken zelf uit geven. Het eerste boek verschijnt in het najaar van 2014 en is een succes, maar daar blijft het niet bij, integendeel. Op een koude novemberavond plant iemand een zaadje: kunnen we een boek schrijven over het kantelen in onze maatschappij? Over hoe het ook anders kan in Nederland? Binnen twee uur wordt een idee geboren en binnen een maand staat een prachtige boom, boordevol ideeën en prachtige verhalen. Is dat alles? Nee, dat is slechts het begin. Inmiddels is een hele beweging op gang gekomen en wordt in april  rondom dit boek een groots event georganiseerd.
   
Het voorbeeld van deze ‘eigenwijze’ uitgever toont aan dat het ook anders kan. Er zijn meer voorbeelden, zoals in de zorg.
 
Voorbeeld.
In de zorg is verandering te verklaren door weerstand tegen de regeldruk (of zo je wilt: regelzucht) van de overheid. De overheid stelt regels vast en als er sprake is van een calamiteit of regels anderzijds niet werken, worden hiervoor nieuwe regels bedacht. Het fenomeen ‘regel op regel’ is een feit. Dat het ook anders kan, bewijst zorginstituut Opella. Bestuursvoorzitter Kars Hazelaar: ‘Wij hebben last van allerlei onnodige en overbodige regels. Als een regel niet werkt komt er een regel overheen. Wij omzeilen deze regels nu, met instemming van de staatssecretaris om tot een betere kwaliteit van de zorg te komen.’
In verpleeghuizen moeten medewerkers, in het kader van kwaliteitseisen, één keer per jaar in een ‘meetweek’ lang alle handelingen bijhouden, alle protocollen evalueren en alles vervolgens rapporteren. Deze gegevens worden door een extern bureau verwerkt tot rapportage. Die verwerking kost veel tijd en nog meer geld, dat weer ten koste gaat van de zorg. Hazelaar: ‘deze meetweek is slechts een momentopname, kost veel tijd en bakken met geld. Nu doen we dat veel eenvoudiger en goedkoper via Internet en het geld dat we daarmee besparen vloeit terug naar de werkvloer.’
   
Willen en durven.
Deze twee voorbeelden zijn slechts een topje van de ijsberg en tonen aan dat je ook op kleine schaal anders kunt organiseren. Het zit niet alleen in het kunnen, het vooral in het willen en durven. Onze recalcitrante uitgever heeft niet ambitie om de Ricardo Semler van de Lange Landen te worden en de bestuursvoorzitter van Opella wil niet de tweede Jos de Blok worden. Integendeel, zij gaan hun eigen weg en laten daarbij inspireren door mensen als Semler, de Blok en vele anderen.
 
Als je jezelf nu afvraagt waar die ‘107 keer anders’ vandaan komt, kijk dan hier. Hou je wel goed vast, je kunt achterover kantelen…

---